Муқаддима Аллоҳга ҳамд, Муҳаммад Расулуллоҳ ва ул зотнинг олу асҳобларига салоту саломлар бўлсин! Бундан юз йил муқаддам Самарқанд шаҳридаги Усмон Мусҳафи Петербургдаги подшоҳ кутубхонасига олиб кетилган ва Октябр инқилобидан кейин мусулмонларнинг талаби билан Ўзбекистонга қайтарилган эди. У Тошкентдаги қадимий ёдгорликлар музейида мақомига яраша кўз қорачиғидай асраладиган ва эъзозланадиган, муборак бойлик сифатида сақланадиган меросга айланди. Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний …
Батафсил »Миркарим Осим (1907–1984)
Миркарим Осим – ёзувчи ва таржимон. Ўзбекистонда хизмат кўрсатган ўқитувчи (1944), Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими (1977). Тошкентда туғилган. Самарқандда ўқитувчилар тайёрлаш курсида дарс берган (1930). Давлат нашриётида муҳаррир (1931), Педагогика фанлари илмий-текшириш институтида илмий ходим (1932–49), Fафур Fулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриётида муҳаррир (1959–72). Навоий ҳақида туркум қисса ва ҳикоялар ёзган (1937–40). Ўрта Осиё халқлари тарихининг энг қадимги …
Батафсил »Заковат. Қадимги дунё тарихида Ўрта Осиё. 1-қисм
Ҳурматли фойдаланувчилар. Сайт ишини такомиллаштириш ҳамда сиз азизларга вақтингизни ҳам фойдали, ҳам қизиқарли ўтказишингизга кўмаклашиш мақсадида янги – «Заковат» рукни ташкил этилди. Ушбу рукн орқали юртимиз тарихига савол-жавоблар эълон қилиш режалаштирилган.
Батафсил »XIX асрнинг иккинчи ярми — XX аср бошларида Тошкент матбуоти
Инсоният пайдо бўлганидан бошлабоқ ўзаро ахборот алмашув эҳтиёжи пайдо бўлган. Дастлаб, инсонлар ўртасидаги ахборот алмашув жараёни оғзаки нутқ орқали амалга оширилган бўлса, кейинчалик ёзув пайдо бўлиши билан ахборот тарқалиши жараёнида катта сакраш юз берган эди. Китоб босиб чиқариш билан эса ахборот алмашиш жараёни янада кучайган эди. Умуман, инсоният ривожланиши билан ахборот алмашинуви ҳам жадаллашиб боради. Бир томондан, инсоният тараққий этиши …
Батафсил »«Орифжонбой» масжиди. Тарихий объектнинг янги кўриниши (фото)
Тошкент шаҳрининг Олмазор туманида жойлашган «Орифжонбой» масжиди XX асрнинг бошида Орифжон Маллабоев томонидан қурилган бўлиб, 2019 йилда Tashkent City лойиҳаси доирасида қайта таъмирланган. Масжиднинг номланиши ва, умуман, масжид ҳақида очиқ манбаларда маълумот топиш қийин. Фақат Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 4 октябрдаги 846-сон қарори иловасида келтирилган «Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектлари» Тошкент шаҳрига тегишли бандида «Орифжонбой» масжиди ҳақида маълумот учратиш …
Батафсил »Народы Узбекистана. Карелы
Самоназвание – карьялани, карьялайзет. Народ в Российской Федерации. Коренное население Карелии. Язык – карельский прибалтийско-финской подгруппы финно-угорской группы уральской семьи. Верующие — православные. Карелы в Узбекистане: 1979 г. – 144 1989 г. – 194 Немногочисленные представители карельской национальности переселялись на постоянное место жительства в Узбекистан, как правило, в индивидуальном порядке. Расселялись дисперсно. Большинство из них ассимилировалось с русскими. Образовательный ценз …
Батафсил »«Тарихи жадидайи Тошканд» асари ҳақида
«Тарихи жадидайи Тошканд» – Муҳаммад Солиҳхўжа ёзган йирик тарихий асар (2040 саҳифа, 1863–90 йй.). Мазкур асар ҳозирга қадар маълум бўлган махсус Тошкент тарихига бағишланган ягона тарихий ёзма манбадир. «Тарихи жадидайи Тошканд» асарининг учта нусхаси маълум бўлиб, учала нусха ҳам Ўзбекистон ФА Шарқшунослик институтида сақланади. Улардан биринчиси муаллиф қўли билан кўчирилган 7791-рақамли нусхадир. Асарнинг номи «Тарихи жадидайи Тошканд» деб аталиши мазкур …
Батафсил »Туркиядаги Хожи Ўзбек масжиди – усмонийлар даврининг илк иншоотларидан
Туркиянинг Изник шаҳрида усмонийлар давлатининг биринчи рўйхатга олинган меъморий обидаси – Хожи Ўзбек масжиди қад ростлаб турибди. 734 ҳижрий, 1333-34 мелодий йилларда қурилган ушбу масжид бугунги Туркиянинг диққатга сазовор, саёҳатчилар эътиборидаги обидаларидан ҳисобланади. Интернет тармоқларида ушбу масжид суратларини кўплаб учратиш мумкин. Турк манбаларида келтирилишича, Изник (ўша даврдаги Никея) Ўрхон I томонидан фатҳ қилингандан сўнг 3 йил ўтиб, Хожи ўзбек Муҳаммад …
Батафсил »Бобохон
Бобохон, Бобосултон (1582 йил вафот этган) – Туркистон ва Тошкент ҳокими (1579 йилдан). Наврўз Аҳмадхон (Бароқхон) ўғли, Абдуллахон II нинг ашаддий рақиби. Отаси Бароқхон вафотидан сўнг (1556 йил) Гадой султон билан Самарқанд ҳокими бўлган. Ўша даврда Тошкентга Дарвешхон ҳоким эди. Бухоро билан сулҳ тузган Дарвешхонни зиндонбанд (1574 йил) қилиб, Тошкентни идора этган. Бобохон Самарқандга 30 минг кишилик қўшин жўнатган, бироқ …
Батафсил »Турк султони, рус императори ва Буюк Британия бош вазири билан кўришган тошкентлик қози
Тарихимизда биз билмаган қозилардан яна бири Саид Ёқубхон тўра Саид Низомиддин ўғлидир. Саид Ёқубхон тўра 1823 йилда Тошкентда туғилган, аввал мадрасада мударрис, кейин қози ва қози-ул қуззот (қозиларнинг раҳбари, Олий судья деган маъноларни билдиради) лавозимларида ишлаган, нақиб унвонига эга бўлган. Саид Ёқубхон тўра Қўқон хонлиги ва Ёқуббек Бадавлатнинг “Еттишаҳар” давлати тарихида муҳим ўринга эга шахс ҳисобланади. Қўқон хонлиги тарихида элчиликка …
Батафсил »Сулола. Долимовлар шажараси. “Укангга яхшироқ ўргатсанг бўлмайдими?..”
Ўтган асрнинг 40-50-йиллари бошларида Сағбондаги Долимбекнинг кичкина ҳовлисида тўрт нафар олий маълумотли доктор-шифокор яшар эди. Улар: Зиёдбек, Султонбек амакиларим, Жўрахон келинойим (Султонбек амакимнинг хотинлари) ва Фотима аммам. Ўзбекнинг оиласи катта, боласи кўп, эски шаҳарда аҳоли зич, тиббий хизмат ночор аҳволда – шўролар даврида ҳамма соҳада ҳам шаҳарнинг ўзбеклар яшайдиган қисмида аҳвол шундай эди. Шунинг учун узоқ-яқин маҳаллалардан нажот сўраб келувчилар …
Батафсил »Этногенез узбекского народа в период Тюркского каганата
Народ, давший название нашему государству и издавна проживающий на данной территории – это узбеки. В основе формирования узбекского народа лежит длительный исторический процесс. Первым этническим пластом, вошедшим в состав узбекской народности, было древнее население края — согдийцы, бактрийцы, хорезмийцы, кангюйцы, а также широко расселившиеся по территории Средней Азии представители крупнейших кочевых империй –кушаны, древние хунны, эфталиты. Эти племена являются историческими …
Батафсил »Турди тўқсабо – озодлик курашчиси
Ҳеч кимга сир эмас, юртимиз ҳудудида миллий озодлик курашига бошчилик қилган Мадаминбек, Шермуҳаммадбек, Абдужаббор махдум каби ўнлаб қўрбошиларни ҳисобга олмаганда, биргина Қашқа воҳасида ҳаракат қилган Турди тўқсабо, Гул оқсоқол, Даврон оқсоқол, мулла Жума, Эшонқул Турсун, Жума қоровулбеги, Шерқул, Саидхўжа, Чори ясовулбоши, Бўри тўқсабо, Шараф ўзбек, Баҳромбек, Хўжамқул ва бошқа қўрбошилар ҳақида деярли билмасдик. Билганларимиз ҳам элас-элас гап-сўзлар эди. Қуйида улардан …
Батафсил »Бухоро амири Музаффархонга унинг амалдори Усмонбек тўқсабо нега хиёнат қилди?
Ёхуд Усмонбек тўқсабонинг жангдаги жумбоқли чекиниши ҳақида Барча бухороликларни даҳшатга солган бу воқеа 1866 йилнинг муборак Ражаб ойи олтинчи тунида содир бўлди. Тун яримлаб қолганида осмон гумбазидаги барча юлдузлар оловли дум ҳосил қилганича ерга тутдек тўкила бошлади. Юлдузлар ёмғири тонггача давом этиб, бомдод намозини ўқиш учун уйғонган бухороликларнинг кўнглига ғулғула солди. Зероки, Қуръони Каримнинг Таквир сурасида “қуёшнинг ўралиб нурсизланиб қолиши, …
Батафсил »«Абдухолиқ Ғиждувоний ва Баҳоуддин Нақшбанд мақбараларини зиёрат қилишни тўхтатиш учун маҳаллий органлар орқали барча чоралар кўрилсин»
Узоқ ўтмишда, Совет ҳокимияти даврида, ЎзССР Министрлар Советининг 1960 йил 14 мартдаги 220-сон «ЎзССР Вазирлар Кенгаши ҳузуридаги моддий маданият ёдгорликларини ҳимоя қилиш қўмитасига Бухоро вилоятидаги бир қатор ёдгорликларни қайтариб бериш тўғрисида»ги қарори қабул қилинган (Ўзархив. Фонд-1206, Рўйхат(оп)-1, йиғмажилд-30, варақ-80). Ушбу қарорга биноан, ишчи-депутатлари Бухоро вилоят кенгаши Ижроия қўмитаси томонидан 1960 йил 23 3 мартдаги 6п.166-сон қарор қабул қилинди, ушбу қарорнинг …
Батафсил »