Teg arxivlari: Toshkent

1930 yil 17 avgustda O‘zbekiston Respublikasining poytaxti Samarqand shahridan Toshkent shahriga ko‘chirilgan. Quyida o‘sha davrda yuqoridagi masala bo‘yicha qabul qilingan qarordan ko‘chirma. Qaror lotin grafikasiga asoslangan o‘zbek alifbosida yozilgan, lekin hozirgi alifbodan ancha farq qiladi: rus tilida: «O‘zarxiv» agentligi fondlaridan

POLITSIYA – shahar va qishloq joylarda tartibni nazorat qilib turish uchun 18-asrda chor Rossiyasida tuzilgan ichki qo‘shin turi. Toshkentda 1887 yilgacha Politsiyachi vazifasini garnizon soldatlari bajargan. 1887 yildan shahar Politsiyasi shahar boshlig‘iga bo‘ysungan. Politsiyani politsmeyster boshqargan; unga mirshablar, adres stoli, Politsiya arxivi, vrachlik-politsiya komiteti ham bo‘ysungan. Toshkent 2 ta Politsiya boshqarmasiga bo‘lingan: biri Toshkentning Yangi shahar qismida, ikkinchisi Eski shahar …

Arxiv hujjatlari orasida quyidagi surat o‘quvchi e’tiborini tortadi. Ushbu suratning davlat arxivi fondlarida saqlanayotganini e’tiborga olib, bu bir vaqtlar Toshkent shahrida qurilishi rejalashtirilgan lekin amalga oshmagan bino loyihasi deb taxmin qilish mumkin: «O‘zarxiv» agentligi fondlaridan

TUDUN (xitoy manbalarida – Tutun) – Chochni idora etgan turkiy hokimlar unvoni (7–8-asrlar). 7-asr boshida Turk xoqonligi o‘z tasarrufidagi shaharlarga xoqon nomidan noiblar tayinlashga kirishgan. Chunonchi, xitoy manbalariga ko‘ra, 605 yil turk xoqoni Sheguyxon Choch taxtiga Tyan-chji (Fu-chji)ni te-le (Tegin) unvoni bilan o‘tqazgan, u Chochni 620 yilgacha idora etgan. Manbalarda 641 yil turk xoqoni Choch tudunini qo‘shin bilan o‘z dushmanlariga …

TOSHKENT QAMALI (1852) – Toshkent hokimi Normuhammad qushbegining Musulmonqul mingboshi siyosatiga qarshi bosh ko‘tarib, Toshkentni Qo‘qondan mustaqil deb e’lon qilishi sabab bo‘lgan. Musulmonqul 1852 yil bahorda yosh Xudoyorxon hamrohligida Toshkentga yurish boshlagan, 7 martda 40 ming kishilik qo‘shin bilan Toshkentga yetib kelgan. Muhammad Solihxo‘janing yozishicha, Chirchiqdan o‘tgan qo‘shin Niyozbek qal’asiga hujum boshlagan, lekin qal’ani egallay olmagan Musulmonqul uning ro‘parasida Tanaso‘ydi …

TARIX INSTITUTI (2009 yilgacha, hozirgi Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti huzuridagi Tarix instituti), O‘zbekiston Respublikasi FA Tarix instituti (Ibrohim Mo‘minov ko‘chasi, 9) – 1943 yil O‘zbekiston FAning Til, adabiyot va tarix instituti negizida Toshkent shahrida tashkil etilgan (1970 yilgacha Tarix va arxeologiya instituti). Institut ilmiy tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlari: o‘zbek xalqi va uning davlatchiligi tarixi; o‘zbeklar etnogenezi, etnik tarixi va …

Zangi ota hazratlari Markaziy Osiyo mintaqasida ІX–XІІ asrlarda yuz bergan birinchi ilmiy-madaniy yuksalish, ya’ni ilk Sharq Uyg‘onish davrining namoyandasi, o‘z zamonida hikmat va ma’naviyat, din va tasavvuf rivojiga katta hissa qo‘shgan mutasavvif va avliyo bobolarimizdandir. Necha yuz yillardan buyon Zangi ota shaxsiga bo‘lgan qiziqish susaymagan, aksincha, ortib bormoqda. Rivoyatlarga ko‘ra, Oyxoja ibn Tojxojaning yoshlik yillari ІX–XІІ asrlarda Markaziy Osiyodagi eng …

Masjid 1990-1996 yillar davomida qurilgan. 1996 yildan o‘z faoliyatini boshlagan. 2013 yilda masjid qayta ta’mirlangan. O‘zbekiston musulmonlari idorasining tavsiyasiga binoan masjidga islom olamidagi buyuk olim, mazhabboshimiz “Abu Hanifa” nomi berilgan. Imom Abu Hanifaning ismi No‘’mon ibn Sobitdir. Hijriy 80-yilda (699 m.y) Kufada tug‘ildilar. Hijriy 150-yilda (767 m.y)Bag‘dodda vafot etdilar. Islom olamida keng tarqalgan Hanafiy mazhabining asoschisidirlar. Imom A’zam shunday derdilar: …

CHILDUXTARONTEPA – arxeologik yodgorlik (hozirgi «O‘zbekiston shampani» AJ yaqinida joylashgan). So‘nggi jez davri (miloddan avvalgi 2-ming yillik oxiri – 1-ming yillik boshlari) chorvador qabilalari tomonidan qoldirilgan qabriston. Uchta qabr ochilgan, ularda mayitlar tuproq o‘ralarga dafn etilgan. Jasadlar udumga ko‘ra naqshsiz, yassitaglik sopol idishlar, munchoqlar, jezdan yasalgan zeb-ziynatlar – ikki uchi burama naqshli bilakuzuklar bilan qo‘shilib ko‘milgan. «Toshkent» ensiklopediyasi. 2009 yil

AHMAD POLVON (Tolibboyev) (1867–1932) – mashhur o‘zbek polvoni. Toshkent shahrining Shayxontohur dahasida tug‘ilgan. Bolaligidan baquvvat bo‘lib voyaga yetgan Ahmad polvon xalq sayillarida o‘tkaziladigan kurash musobaqalarida chiniqqan. Ahmad polvon 1895 yilda Toshkentga kelgan mashhur nemis polvoni Rippel (vazni 133 kg) bilan eski sirk binosida bellashib, kuragini yerga tekkizgan. Farg‘ona vodiysi va Toshkent vohasidagi bellashuvlarda g‘olib kelgan Xo‘ja polvon ham unga bas …

Toshkent shahrining yaqin o‘tmishidan so‘zlovchi fotosuratlar, 1988 yil (из набора открыток «Ташкент в 1988 году»)

Qadimdan hozirgi kunga qadar Markaziy Osiyo xalqlari sug‘orma dehqonchilik orqali oziq-ovqatga bo‘lgan talab va ehtiyojlarini qondirib kelgan. Dehqonchilikka bunday bog‘liqlik natijasida, aholi aynan o‘sha qishloq xo‘jaligi bilan muntazam shug‘ullanadigan yerlarda joylashgan. O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, uning siyosati va ijtimoiy-iqtisodiy hayoti tubdan o‘zgardi va bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki ba’zi vositalar orqali aholi o‘sishiga, davlat siyosatiga va an’anaviy yerdan foydalanish tajribalariga …

ILFATU MALIK, Ilatg‘u Malik (13-asr) – Xorazmshohlar davlatining harbiy arboblaridan biri. Muhammad Xorazmshohning Banokatdagi noibi. Mo‘g‘ullar istilosi arafasida Muhammad Xorazmshoh Jand noibi Amir Buji Pahlavon Qutlug‘xonni 10 ming otliq askar bilan Ilg‘atu Malikka yordamga jo‘natgan. Banokat garnizoni, asosan, qang‘-lilardan tashkil topgan bo‘lib, ularga Ilg‘atu Malik qo‘mondonlik qilgan. Chingizxon O‘trorga kelib, Banokatni egallash uchun Alaq no‘yon, Saqtu va Buqa boshchiligida 5000 …

MUZAFFAROV Ahror Muzaffarovich (1909.1.9–1987.22.5) – biolog olim. O‘zbekiston FA akademigi (1960), O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi (1969), biologiya fanlari doktori (1952), professor (1955). Farg‘ona pedagogika institutini tugatgan (1934). 1946 yildan Toshkentda. O‘zbekiston FA Botanika va zoologiya institutida katta ilmiy xodim, bo‘lim mudiri (1946–50), O‘zbekiston FA Botanika instituti laboratoriya mudiri (1950–56), direktori (1956–60), ToshDU kafedra mudiri (1955–62), O‘zbekiston FA Prezidiumi a’zosi …

Burchmulla xazinasi – so‘nggi jez davriga oid moddiy madaniyat yodgorligi (miloddan avvalgi 2–1-ming yillik). Bo‘stonliq tumanidagi Burchmulla qishlog‘i yaqinidan topilgan (1955). Burchmulla xazinasi 1 nayza uchi, 4 paykon va 3 ot yugani to‘qasidan iborat. Nayza uchi (uzunligi 31 sm) ikki tig‘li, zo‘g‘atasi dumaloq, zo‘g‘ata novi yon tomonlarida nayza dastasiga bog‘lashga mo‘ljallangan chap teshikchalar bor. Paykonlar 2 parrakli, yaproqsimon. To‘qalar tugmasimon …