“Myuzeum-studiya” ilmiy tekshirish markazi direktori, o‘lkashunos olim Rishat Rahimov Sibir tarixini o‘rganish maqsadida minglab kilometr masofani bosib o‘tdi. U Islom dinini bundan sakkiz asr oldin bir guruh olimlar yoyishganini isbotladi. Shu paytgacha tarixchilar Sibirga Islom dinini 1394-95 yillari Bahouddin Naqshband shogirdlari yoyishgan deb hisoblashardi. Ushbu fikrni Qozon universiteti turk-tatarshunoslik kafedrasi professori Nikolay Katanov ilgari surgan edi. U Tobol muzeyida saqlanadigan …
batafsil »Toshkent qamali (1852)
TOSHKENT QAMALI (1852) – Toshkent hokimi Normuhammad qushbegining Musulmonqul mingboshi siyosatiga qarshi bosh ko‘tarib, Toshkentni Qo‘qondan mustaqil deb e’lon qilishi sabab bo‘lgan. Musulmonqul 1852 yil bahorda yosh Xudoyorxon hamrohligida Toshkentga yurish boshlagan, 7 martda 40 ming kishilik qo‘shin bilan Toshkentga yetib kelgan. Muhammad Solihxo‘janing yozishicha, Chirchiqdan o‘tgan qo‘shin Niyozbek qal’asiga hujum boshlagan, lekin qal’ani egallay olmagan Musulmonqul uning ro‘parasida Tanaso‘ydi …
batafsil »Торговые трассы Мавераннахра в системе Великого шелкового пути. Кызылкум
При движении в северные владения использовалась дорога, служившая традиционной трассой передвижения кочевников. Она начиналась из долины Нураты, крупного пункта предгорий в северной Бухаре, и далее шла в пустыню Кызылкумы. Переходы здесь часто были двойные. В 60 км от Нураты, то есть в двойном переходе, зафиксировано поселение Лявлякантепе. Это специальная крепость прямоугольной формы, окруженная стеной с башнями по углам. В центре …
batafsil »Карманный русско-узбекский словарь. 1899 г.
С.А. Лапин. Карманный русско-узбекский словарь. Самарканд. Типография И.А. Белобородова. 1899 г.
batafsil »Tarix instituti
TARIX INSTITUTI (2009 yilgacha, hozirgi Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti huzuridagi Tarix instituti), O‘zbekiston Respublikasi FA Tarix instituti (Ibrohim Mo‘minov ko‘chasi, 9) – 1943 yil O‘zbekiston FAning Til, adabiyot va tarix instituti negizida Toshkent shahrida tashkil etilgan (1970 yilgacha Tarix va arxeologiya instituti). Institut ilmiy tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlari: o‘zbek xalqi va uning davlatchiligi tarixi; o‘zbeklar etnogenezi, etnik tarixi va …
batafsil »Qadimiy Nyuje (Nyutsze) masjidi
Xizmat safari bilan Xitoy poytaxti Pekinda bo‘ldim. Shaharning Nyuje ko‘chasida joylashgan qadimiy bir masjidda namoz o‘qidim. “Nyuje” so‘zi xitoy tilida “Sigir mahallasi” degan ma’noni bildirar ekan. Shu mahallada Turkistondan kelib qolgan uch ming o‘zbek xonadoni istiqomat qilgan, ular ham bog‘dorchilik, ham chorvachilik bilan shug‘ullanishgan. Xitoyliklar uchun chorvachilik g‘ayri odat bo‘lgani uchun bu yerni “Sigir mahallasi” (“Nyuje”, “Nyutsze”) deb atashgan. Pekinda …
batafsil »Noyob me’moriy mo‘’jiza. Zangi ota majmuasi
Zangi ota hazratlari Markaziy Osiyo mintaqasida ІX–XІІ asrlarda yuz bergan birinchi ilmiy-madaniy yuksalish, ya’ni ilk Sharq Uyg‘onish davrining namoyandasi, o‘z zamonida hikmat va ma’naviyat, din va tasavvuf rivojiga katta hissa qo‘shgan mutasavvif va avliyo bobolarimizdandir. Necha yuz yillardan buyon Zangi ota shaxsiga bo‘lgan qiziqish susaymagan, aksincha, ortib bormoqda. Rivoyatlarga ko‘ra, Oyxoja ibn Tojxojaning yoshlik yillari ІX–XІІ asrlarda Markaziy Osiyodagi eng …
batafsil »Toshkent masjidlari. «Abu Hanifa» jome masjidi
Masjid 1990-1996 yillar davomida qurilgan. 1996 yildan o‘z faoliyatini boshlagan. 2013 yilda masjid qayta ta’mirlangan. O‘zbekiston musulmonlari idorasining tavsiyasiga binoan masjidga islom olamidagi buyuk olim, mazhabboshimiz “Abu Hanifa” nomi berilgan. Imom Abu Hanifaning ismi No‘’mon ibn Sobitdir. Hijriy 80-yilda (699 m.y) Kufada tug‘ildilar. Hijriy 150-yilda (767 m.y)Bag‘dodda vafot etdilar. Islom olamida keng tarqalgan Hanafiy mazhabining asoschisidirlar. Imom A’zam shunday derdilar: …
batafsil »Marokash mukofotining ilk sohibi. Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon
Alloh taologa ming shukr, o‘tgan asrda – 1943 yildan to 1989 yilgacha 46 yil davomida O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari Diniy boshqarmasi rahbari vazifasida – Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon, o‘g‘illari – Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon va nabiralari Shamsutdinxon Boboxonov ateizm hukm surgan mamlakatda musulmonlar qalbida islomiy e’tiqodni tiklash uchun fidoyilarcha, astoydil xizmat qilishdi. Ularning sa’y-harakati tufayli 1945 yili Buxoroda “Mir …
batafsil »Mutafakkirlar. Abdulxoliq G‘ijduvoniy (1103–1179)
Xoja Abdulxoliq ibn Abduljamil G‘ijduvoniy tasavvufning yirik namoyandasi, mashhur avliyo, Xojagon nomi bilan shuhrat qozongan O‘rta Osiyo tariqatining asoschisi va rahnamosi, 1103 yilda Buxoro yaqinidagi yirik savdo-sotiq karvon yo‘llaridan bo‘lmish G‘ijduvon qishlog‘ida ma’rifatli oilada tug‘ilgan. O‘z qishlog‘ida dastlabki ma’lumotni olgach, 22 yoshida ilmini takomilga yetkazish maqsadida Buxoroga keladi. Bu yerda o‘sha davrning yirik olimlari va tasavvuf namoyandalaridan yetarli ta’lim oladi. …
batafsil »Childuxtarontepa
CHILDUXTARONTEPA – arxeologik yodgorlik (hozirgi «O‘zbekiston shampani» AJ yaqinida joylashgan). So‘nggi jez davri (miloddan avvalgi 2-ming yillik oxiri – 1-ming yillik boshlari) chorvador qabilalari tomonidan qoldirilgan qabriston. Uchta qabr ochilgan, ularda mayitlar tuproq o‘ralarga dafn etilgan. Jasadlar udumga ko‘ra naqshsiz, yassitaglik sopol idishlar, munchoqlar, jezdan yasalgan zeb-ziynatlar – ikki uchi burama naqshli bilakuzuklar bilan qo‘shilib ko‘milgan. «Toshkent» ensiklopediyasi. 2009 yil
batafsil »Академия наук в интеллектуальной истории Узбекистана. Послевоенные годы
В послевоенные годы перед учеными республики встали новые задачи осуществления научно-исследовательских работ. Важным направлением деятельности Института геологии Академии наук Узбекистана являлось научно-теоретическое обоснование для поисковоразведочных работ на нефть, уголь, различные виды рудного и нерудного сырья, подземные воды для водоснабжения вновь осваиваемых пустынных территорий, а также предгорных и горных районов; инженерно-геологическое обоснование для гражданского промышленного и гидротехнического строительства с порайонной и …
batafsil »Toshkent polvonlari. Ahmad polvon
AHMAD POLVON (Tolibboyev) (1867–1932) – mashhur o‘zbek polvoni. Toshkent shahrining Shayxontohur dahasida tug‘ilgan. Bolaligidan baquvvat bo‘lib voyaga yetgan Ahmad polvon xalq sayillarida o‘tkaziladigan kurash musobaqalarida chiniqqan. Ahmad polvon 1895 yilda Toshkentga kelgan mashhur nemis polvoni Rippel (vazni 133 kg) bilan eski sirk binosida bellashib, kuragini yerga tekkizgan. Farg‘ona vodiysi va Toshkent vohasidagi bellashuvlarda g‘olib kelgan Xo‘ja polvon ham unga bas …
batafsil »Toshkent. 1988 yil
Toshkent shahrining yaqin o‘tmishidan so‘zlovchi fotosuratlar, 1988 yil (из набора открыток «Ташкент в 1988 году»)
batafsil »Toshkent-2200. Toshkent vohasi urbanizatsiya jarayonini kosmik suratlar orqali o‘rganish
Qadimdan hozirgi kunga qadar Markaziy Osiyo xalqlari sug‘orma dehqonchilik orqali oziq-ovqatga bo‘lgan talab va ehtiyojlarini qondirib kelgan. Dehqonchilikka bunday bog‘liqlik natijasida, aholi aynan o‘sha qishloq xo‘jaligi bilan muntazam shug‘ullanadigan yerlarda joylashgan. O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, uning siyosati va ijtimoiy-iqtisodiy hayoti tubdan o‘zgardi va bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki ba’zi vositalar orqali aholi o‘sishiga, davlat siyosatiga va an’anaviy yerdan foydalanish tajribalariga …
batafsil »