Toshkentliklar

ALMAIY (taxallusi; asl ismi Fazlulloh Mirjalol o‘g‘li) (1851/52–1894/95) – o‘zbek shoiri, tarjimon, arabshunos va xattot. Toshkentda tug‘ilgan. Toshkentdagi «Mo‘yi Muborak» va Buxorodagi madrasalarda tahsil ko‘rgan (1866–67). Turk, fors, arab tillarini va adabiyotini, falsafa, mantiq, huquq, musiqa, tib, xattotlik ilmini o‘rgangan. Toshkentga qaytgach, Shukurxon madrasasida mudarrislik qilgan. Erkin fikrlashi, ayrim ruhoniylar bilan ixtiloflari tufayli madrasadan ketishga majbur bo‘lgan. Umri muhtojlik va …

SAIDAZIZOV Saidrasul (1866–1933.3.2) – ma’rifatparvar, shoir, tarjimon. Toshkentda tug‘ilgan. Madrasa va rus-tuzem maktabini tugatgan (1900). Madrasada mudarrislik qilgan, rus-tuzem maktabi, o‘qituvchilar seminariyasida «sharqiya muallimi» bo‘lib ishlagan (1900 yildan). O‘zbek, tojik va arab tillarida ijod qilgan. G‘azal, fard, ruboiy, ta’rix va boshqa janrlardagi she’rlar, publitsistik maqolalar, «Ustodi avval» darsligi (1902) muallifi. G‘azallari ishqiy mavzuda, boshqa she’rlarida ilm-ma’rifatli bo‘lish, odob, axloqlilik ulug‘langan. …

Abdulla Nigmatovich Aripov – O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari, Yoshlar siyosati, madaniyat, axborot tizimlari va telekommunikatsiyalar masalalari kompleksi rahbari, 1961 yil 24 may sanasida Toshkent shahrida dunyoga kelgan. Millati – o‘zbek, ma’lumoti – oliy, iqtisod fanlari nomzodi, «Do‘stlik» va «Mehnat shuhrati» ordenlari sohibi. 1983 yilda Toshkent Aloqa elektrotexnika institutini tamomlagan. 1983-1992 – Toshkent telefon-telegraf stansiyasida 1-toifali muhandis sifatida faoliyat yuritgan. 1992-1993 …

ORIPOV Abdulla (1941.21.3 – 2016.05.11) – shoir va jamoat arbobi. O‘zbekiston xalq shoiri (1990). O‘zbekiston Qahramoni (1998). 1958 yildan Toshkentda. ToshDUning jurnalistika fakultetini tugatgan (1963). «Yosh gvardiya» (1963–69), Fafur Fulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyotlarida muharrir (1969–74), «Sharq yulduzi» jurnalida adabiy xodim, bo‘lim mudiri (1974–76), O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasida adabiy maslahatchi (1976–82), mas’ul kotib (1985–88), Toshkent viloyat bo‘limida mas’ul kotib (1982–83), …

ELBEK (taxallusi; asl nomi Yunusov Mashriq) (1898– 1939.11.2) – shoir, tilshunos va folklorshunos. Bo‘stonliq tumanidagi Xumson qishlog‘ida tug‘ilgan. 1911 yildan Toshkentda. Avloniyning «usuli savtiya» maktabida (1914) o‘qigan. Ayni paytda bosmaxonada ishlagan. Narimonov nomidagi ta’lim-tarbiya texnikumida o‘qituvchilik qilgan (1920 yildan). Madaniy qurilish ilmiy-tekshirish institutida ilmiy xodim (1931–34). Elbek «Yolqinlar» (1925), «Ko‘zgu» (1926), «Sezgilar» (1927), «Bahor» (1929), «Mehnat kuylari», «Funchalar», «Chirchiq bo‘ylarida» …

SHOHMUROD KOTIB, Muhammad Shoh Murod Kotib Shoh Ne’mat o‘g‘li (1850–1922.14.03) – xattot. Shayxontohur dahasidagi Zanjirlik mahallasida tug‘ilgan. Dovudxo‘ja kotibning shogirdi. Ma’lum muddat Ko‘kaldosh madrasasida tahsil olgan. Mir Ali Tabriziy, Sulton Ali Mashhadiy, Mir Ali Hiraviylarning nasta’liq, Yunusxo‘ja Shahrisabziyning shikasta xatlaridan ilhomlanib g‘azallarni kitobat qilgan. To‘quvchilarga yog‘ochdan «tig‘», «tarak» (to‘quvchilik asboblari) yasagan. Ko‘chirgan kitoblari oxiriga «Tig‘band» yoki «Shohimurod Tig‘bandiy» deb imzo …

Alloh taologa ming shukr, o‘tgan asrda – 1943 yildan to 1989 yilgacha 46 yil davomida O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari Diniy boshqarmasi rahbari vazifasida – Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon, o‘g‘illari – Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon va nabiralari Shamsutdinxon Boboxonov ateizm hukm surgan mamlakatda musulmonlar qalbida islomiy e’tiqodni tik­lash uchun fidoyilarcha, astoydil xizmat qilishdi. Ularning sa’y-harakati tufayli 1945 yili Buxoroda “Mir …

AHMAD POLVON (Tolibboyev) (1867–1932) – mashhur o‘zbek polvoni. Toshkent shahrining Shayxontohur dahasida tug‘ilgan. Bolaligidan baquvvat bo‘lib voyaga yetgan Ahmad polvon xalq sayillarida o‘tkaziladigan kurash musobaqalarida chiniqqan. Ahmad polvon 1895 yilda Toshkentga kelgan mashhur nemis polvoni Rippel (vazni 133 kg) bilan eski sirk binosida bellashib, kuragini yerga tekkizgan. Farg‘ona vodiysi va Toshkent vohasidagi bellashuvlarda g‘olib kelgan Xo‘ja polvon ham unga bas …

MUZAFFAROV Ahror Muzaffarovich (1909.1.9–1987.22.5) – biolog olim. O‘zbekiston FA akademigi (1960), O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi (1969), biologiya fanlari doktori (1952), professor (1955). Farg‘ona pedagogika institutini tugatgan (1934). 1946 yildan Toshkentda. O‘zbekiston FA Botanika va zoologiya institutida katta ilmiy xodim, bo‘lim mudiri (1946–50), O‘zbekiston FA Botanika instituti laboratoriya mudiri (1950–56), direktori (1956–60), ToshDU kafedra mudiri (1955–62), O‘zbekiston FA Prezidiumi a’zosi …

MUHAMMAD SOLIHXO‘JA domla Rahmatxo‘ja o‘g‘li (taxminan 1830–1889) – toshkentlik tarixchi va geograf olim. Toshkentning Shayxontohur dahasidagi «Qoryog‘di» mahallasida tug‘ilgan va shu yerda yashab ijod qilgan. Muhammad Solihxo‘ja bobosi mulla Rahimxo‘ja o‘z nasabnomasi bilan Shayx Xovandi Tohurga (14-asr) borib ulanishini va u Toshkentning «Qiyot» mahallasidagi Bekmuhammadbiy masjidida imomlik qilganligini va dars ham berganligini ta’kidlaydi

XOJA DOVUD (14-asr) – Shayx Xovandi Tohurning o‘g‘li. Qabri Shayxontohur dahasining Oqmasjid mahallasi g‘arbida, mahalla masjidining orqasida joylashgan. «Tarixi jadidayi Toshkand» asarida keltirilishicha, o‘sha masjid ham Xoja Dovudning masjidi hisoblangan. O‘tmishda shaharliklar Xoja Dovud qabri masjidida uch kun shar’iy shartlar bilan e’tikofda bo‘lib, nafl ro‘zasini tutishgan. Xoja Dovudning qizidan naqshbandiya tariqati peshvosi Xoja Ahror dunyoga kelgan

SHOHIY (taxallusi; to‘liq ismi Shoxo‘ja Hakim ibn Shofayzxo‘ja Shayx Xovandi Tohuriy) (19-asr) – ma’rifatparvar shoir, tabib. Toshkentning Oqmasjid mahallasida tug‘ilgan. Dastlab Yunusxon madrasasida mudarrislik qilgan. O‘rta Osiyo, Kavkaz, Turkiya, Suriya, Misr, Iroq, Saudiya Arabistoni kabi mamlakatlarda bo‘lib, u yerdagi ta’lim-tarbiya ishlari bilan qiziqqan. Shohiy tabobatdan dars bergan. Chag‘miniy (14-asr)ning «Qonuncha» asarini o‘zbek tiliga o‘girgan

MAVLONO OBID XATTOT (16-asr) – xattot. Toshkentda shayboniylardan Suyunchxo‘jaxon va Keldi Muhammad zamonida yashagan. Vosifiyning yozishicha, Mavlono Obid nasta’liq xatini yozishda mashhur bo‘lgan. Rayhoniy, suls xatlarini yaxshi bilgan. 1522 yil u o‘zi yozgan qit’alarni saroyga olib kelganda, sulton va saroy ahli uning xat san’atidagi mahoratiga tahsinlar o‘qigan

ROMIZ, Mannon Romiz, Ramziy (taxallusi; asl ism-sharifi Abdullayev Mannon, 1895–1938) – jurnalist, yozuvchi, jamoat arbobi. Toshkentda tug‘ilgan. Matbuot, nashriyot va maorif sohalarida mas’ul lavozimlarda ishlagan. Adabiy-jurnalistik faoliyati 1920 yildan boshlangan. Adabiy-tanqidiy va publitsistik maqolalar yozgan

SALOHIDDIN TOSHKANDIY, Mullo Salohiddin ibn Mullo Alouddin xoja (19-asrning 2-yarmi – 20 -asr boshlari) – adib. Toshkentda tug‘ilgan. Hayotiga oid ma’lumotlar deyarli saqlanmagan. «Temurnoma» (1908) badiiy asarigina yetib kelgan (1990 yil Toshkentda nashr etilgan). Bu asarni yaratishda ko‘pgina tarixiy, badiiy va diniy kitobdan foydalangan. Asarning asosiy qism 47 dostondan iborat