Bosh sahifa » Toshkent-2200

Toshkent-2200

Toshkent zargarlik maktabining o‘ziga xos lokal xususiyatlari

Buyuk ipak yo‘li chorrahasida joylashgan Toshkent qadimdan O‘rta Osiyoning yirik savdo-sotiq markazi bo‘lishi bilan birga hunarmandchilikning barcha turlari rivojlangan yirik shaharlardan biri ham hisoblanadi. Hunarmandchilikning asosiy turlaridan biri zargarlik hunari O‘zbekistonning Buxoro, Samarqand, Qo‘qon, Andijon, Marg‘ilon, Namangan, Xo‘jand, Qarshi, Shahrisabz kabi shaharlar singari Toshkent shahrida o‘ziga xos tarzda shakllanib, lokal-hududiy xususiyati bilan ajralib turadi1. Zargarlik sanʼatida Toshkent Samarqand va Buxoro …

batafsil »

Jizzaxdagi “toshkentliklar” haqida mulohazalar

Yozma va arxeologik manbalar tahliliga ko‘ra, Choch (Shosh) tarixiy madaniy o‘lkasi qadimdan uzoq-yaqin, o‘lka va mamlakatlar bilan uzviy ravishda siyosiy, iqtisodiy, madaniy hamkorlik aloqalarini o‘rnatgan. Bunday o‘zaro aloqa, hamkorlik munosabatlaridan Chochning janub tomonidagi qo‘shnisi Ustrushona ham istisno bo‘lmagan. Davlat tizimi va boshqaruv, ishlab chiqarish va savdo, moddiy va maʼnaviy hayot borasida Choch bilan Ustrushona o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar o‘rta asrlarda (V-VIII; …

batafsil »

Anʼanaviy va modern muhitlar qiyosi: Komil Xorazmiyning Toshkentga bag‘ishlangan qasidasi

XIX asr so‘ngi – XX asr boshida Xiva xonligida Muhammad Rahimxon II (1864–1910) hukmronlik qilgan davr o‘zining o‘rta asrlar anʼanalariga ergashishi va nisbatan konservativligi bilan ajralib turadi. Ayni holat sanʼat va adabiyotda ham namoyon bo‘lgandi1. Xivadan Toshkentga kelgan Komil Xorazmiy (1825–1899) bu shaharga atab sheʼr yozadi va unda Toshkentdagi taraqqiy etgan sharoitni Xiva xonligi (bu haqda ochiq gapirmasa-da) bilan bilvosita …

batafsil »

General Chernyayev hisobotlarida Toshkent istilosi

1865 yilning iyunida rus generali Chernyayev qo‘shinlari tomonidan Toshkent shahrining istilo qilinishi o‘lka va butun mintaqaning keyingi taqdirini belgilab beruvchi voqyea bo‘ldi deyish mumkin. Ushbu masala hozirga qadar ko‘plab O‘rta Osiyo, Rossiya hamda xorij tarixchilari tomonidan turli nuqtai nazardan o‘rganilgan hamda turlicha talqin qilingan. Ayniqsa, mustaqillik yillarida O‘zbekiston olimlari mazkur masalani atroflicha va xolis o‘rganish borasida katta ishlarni amalga oshirdilar[1]. …

batafsil »

Первая мировая война и ташкентцы

Начало первой мировой войны на территории Российской империи сопровождалось усиленной патриотической кампанией на страницах периодической печати, целью которой, как представлялось, было естественное желание властей консолидировать различные народы и социальные группы населения «единой и неделимой» державы перед лицом «общей угрозы». Однако в обществе отношение к войне и ее последствиям было достаточно сложным и противоречивым. Жители Ташкента (как и многие другие туркестанцы) …

batafsil »

Облик Ташкента XIX века (взгляд приезжего)

Процесс накопления научных знаний длителен, сложен и подчас противоречив. Свой вклад в него, наряду с учеными, внесли торговые люди, путешественники, писатели, художники, оставившие путевые очерки, заметки, рисунки. И хотя сведения, донесенные до нас этими источниками, не всегда равнозначны, зачастую имеют неточности, требуют внимательного и критического прочтения, но без них невозможно воссоздать реальную картину эпохи, окунуться в атмосферу прошедшей жизни, ощутить …

batafsil »

XIX asr birinchi yarmida Toshkentning ma’muriy-boshqaruv tizimi

XVIII asrning ikkinchi yarmida Yunusxo‘ja (1784-1803) tomonidan Toshkentda to‘rt hokimlik tugatilib, kuchli ichki va tashqi siyosat o‘rnatilishga erishilgan bo‘lsada, lekin bu mustaqil boshqaruv uzoq davom etmadi. XVIII asrning boshlarida Farg‘ona vodiysida vujudga kelgan Qo‘qon xonligi o‘z hududini kengaytirishga urinib kelayotgan edi. Qo‘qon xonligi hukmdorlari uchun Toshkentni xonlik tarkibiga kiritish davlatning tashqi savdo aloqalarini rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega edi. Shu sababli …

batafsil »

Краткий этнодемографический очерк Ташкента конца ХIХ – начала XX века

В истории Ташкента XIX век – это век серьезных перемен и событий, кардинально изменивших не только облик города, но и жизнь его обитателей. Весной 1865 г. Ташкент был завоеван войсками царской России под командованием генерала Черняева. После штурма и взятия города 16 июня 1865 г. у царского правительства России появился проект воссоздания Ташкентского ханства под Российским протекторатом, однако вскоре от …

batafsil »

XIX asr oxiri – XX asr boshlarida Toshkent shahridagi nomusulmon diniy konfessiyalar

Qadimdan Turkiston o‘lkasining iqtisodiy va madaniy markazi bo‘lib kelgan Toshkent shahrida XIX asr oxiri – XX asr boshlarida sodir bo‘lgan keskin o‘zgarishlar o‘lkada mustamlaka tuzumining o‘rnatilishi bilan bog‘liq edi. Bu davrda o‘lka siyosiy markaziga aylangan shahar hayotida sodir bo‘lgan muhim va ziddiyatli o‘zgarishlar ijtimoiy-ma’naviy sohalarda ham yaqqol namoyon bo‘ldi. Turkistonda an’anaviy boshqaruv tizimining barham topib, mustamlakachilik harbiy boshqaruvining qaror topishi …

batafsil »

О роли города Ташкента в попытках возрождения шелкового пути в конце ХIX – начале ХХ века

Ташкент – как центр Туркестанского края сыграл важную роль в попытках колониальной администрации возродить прежнее значение Шелкового пути. Фонды Центрального Государственного Архива Республики Узбекистан содержат документы, свидетельствующие о том, что уже вскоре после завоевания царская администрация стала пытаться перевести кустарное производство шелка в промышленное, превратить Туркестанский край в источник производства шелка, монополизировать производство и торговлю шелком в руках русских купцов. …

batafsil »

Ташкент-2200. Эволюция Ташкента в контексте современной культуры

Узбекистан имеет уникальную культуру, которая на протяжении нескольких тысячелетий создавалась как часть Вселенной, где сосредоточилась возвышенная сфера деятельности его народа. И, конечно же, центрами ее сосредоточия являются его города. Большинство из них имеют тысячелетние истории, на протяжении которых сформировалась и развивается урбанистическая культура, включающая в себя множество факторов развития: политических, социально-экономических, общественных и коммуникативных. Но город – это еще место, …

batafsil »

Из истории зарождения кинодокументалистики в Ташкенте

В условиях возрастания общественного интереса к изучению отечественной истории большое внимание уделяется развитию архивного дела. Именно архивы – выступая хранилищем памяти человечества, имеют огромное значение в его духовном обогащении. Если до 40-х гг. ХХ века в государственных архивах республики хранились только письменные документы, то с развитием фотографии, кинематографии и звукозаписывающих средств, а также усилением исторического значения аудиовизуальных источников, появилась необходимость …

batafsil »

Toshkent shahri Shayx Zayniddin majmuasidagi chillaxonaning foydalanishi xususida

Toshkentning janubi-g‘arbida, Ko‘kcha arig‘i yonida, VI-XII asrlarda qo‘rg‘on bo‘lgan. O‘sha davrda undan sharq tarafda Kuyi Orifon mavzesida ikki qavatli, pishiq g‘ishtdan bino bunyod etilgan va tadqiqotlar bu bino astronomik mohiyatga ega ekanligini tasdiqladi, keyinchalik u Chillaxona deb ataldi. Bu ob’yektda dastlab V. A. Levina-Bulatova[1] arxeologik tadqiqotlar olib borib, uning natijalarini 1960 yili “O‘zbekiston me’moriy merosi” to‘plamida “Zayniddin maqbarasi tarixi haqida” …

batafsil »

Toshkent me’moriy yodgorliklari tarixidan

Haqli ravishda “Sharq darvozasi” nomiga musharraf bo‘lgan Toshkent – nafaqat Markaziy Osiyo, balki jahondagi qadimiy shaharlardan biri bo‘lib, dunyo sivilizatsiyasi rivojiga o‘z munosib hissasini qo‘shgan. Shahar muhim savdo karvonlari kesishgan, Buyuk ipak yo‘li tarmog‘ida joylashgan edi. Bu o‘z navbatida shahar madaniy hayoti va rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. Toshkent XIX asr boshlariga kelib Qo‘qon xonligi hududiga kiritilib, xonlikning asosiy shaharlaridan biri …

batafsil »

Toshkent g‘arblik diplomat nigohida

1865 yilda rus podshosi qo‘shinlari general M.G. Chernyayev boshchiligida Toshkent shahrini ishg‘ol qilganlaridan 8 yil o‘tgach, o‘lkada harbiy harakatlar olib borilayotgan bir davr – Qo‘qon va Xiva xonliklariga qarshi harakatlar kuchaygan pallada – Sankt-Peterburgdan O‘rta Osiyoga AQSHning Rossiyadagi bosh konsuli Yevgeniy Skayler[1] tashrif buyuradi. Ye. Skayler O‘rta Osiyo bilan avvaldan 1868 yildayoq qiziqib qolgan edi. O‘shanda u moskvalik savdogarlar bilan …

batafsil »